Vatican News (10.1.2021) – Năm mới 2021 đã qua được 10 ngày. Đâu là viễn tượng hoạt động của Đức Thánh Cha Phanxicô trong năm nay? Điều chắc chắn là có nhiều mây mù và có nhiều bấp bênh vì đại dịch vẫn còn hoành hành và chương trình phòng chống bằng các vắc-xin mới khởi sự được khoảng 2 tuần, và tốc độ vẫn còn chậm chạp.
Chẳng hạn, hôm 8/1 vừa qua, các giới chức y tế của Ý hãnh diện vì đã có 400 ngàn người tại nước này được chích ngừa phần đầu vắc-xin của hãng Pfizer, tức là đứng hàng thứ 2 ở Âu Châu về tỷ lệ những người được chủng ngừa. Và Ông Alessio D’Amato, đặc trách y tế miền Lazio, trong đó có thủ đô Roma, thông báo lịch trình chích vắc-xin như sau: sau các nhân viên y tế, đến những người ở trong các nhà dưỡng lão, rồi đến phiên những người trên 80 tuổi. Giai đoạn kế tiếp dành cho lớp người cao niên từ 60 đến 79 tuổi, rồi những lớp trẻ hơn cho đến 16 tuổi. Ông D’Amato dự kiến trong vòng 6 tháng, 6 triệu người dân miền Lazio sẽ được chích vắc-xin.
Tình hình Covid-19 từ Roma đến Iraq
Nếu vùng Lazio với thủ đô Roma tiến hành việc chích ngừa theo vận tốc như thế thì Iraq, quốc gia sẽ được Đức Thánh Cha Phanxicô đến viếng thăm từ ngày 5 đến 8/3 tới đây sẽ như thế nào? Vì thế, trong những ngày qua, có nhiều báo chí bày tỏ quan tâm về dự án viếng thăm của Đức Thánh Cha tại nước này. Chắc chắn trong tháng 3 tới, Coronavirus vẫn còn tung hoành tại Iraq và nguy hiểm vẫn còn mạnh. Nguy hiểm lây lan có lẽ không phải là một đe dọa cho những người trong phái đoàn của Đức Thánh Cha vì các nhân viên Vatican sẽ được chích ngừa trong hạ tuần tháng giêng và trong tháng 2 tới đây. Vì thế, chỉ có thể có nguy hiểm cho các tín hữu và dân chúng ở Iraq, nên có lẽ các cuộc gặp gỡ và các buổi lễ của Đức Thánh Cha sẽ chịu nhiều hạn chế, thích ứng với hoàn cảnh địa phương, và hết sức tránh làm lan lây virus.
Dự án thăm ”chiếc nôi” của Dòng Tên và Tây Ban Nha
Chương trình Tông du của Đức Thánh Cha tại nước ngoài chắc chắn vẫn còn nhiều cản trở do đại dịch. Ngài đã tuyên bố với các vị lãnh đạo và Công Giáo tại Li-băng là sẽ viếng thăm nước này ngay khi hoàn cảnh cho phép. Cũng vậy đối với nhiều nước đã mời Đức Thánh Cha viếng thăm như Cộng hòa Slovak đã mời ngài hồi giữa tháng 12 năm vừa qua. Hoặc ngài cũng được mời viếng thăm Avila, quê hương của Thánh nữ Têrêsa Avila và thánh Gioan Thánh Giá, cả hai vị đều là Tiến Sĩ Hội Thánh, nếu Đức Thánh Cha đến thăm Tây Ban Nha vào năm nay, nhân dịp năm thánh Ignatio, Thánh Tổ dòng Tên, đặc biệt là Manresa, miền Catalugna. Đây là nơi được coi là chiếc nôi của dòng, và chính Đức Thánh Cha đã bày tỏ hy vọng được đến Manresa nhân kỷ niệm 500 năm thánh Ignatio đến thị trấn này sau khi được ơn hoán cải và sống 11 tháng trong một hang động. Chính tại đó thánh nhân đã trải qua những kinh nghiệm khiến ngài viết cuốn Linh Thao, làm nền tảng cho linh đạo Ignatio.
Đại Hội Thánh Thể quốc tế thứ 52 tại Hungari
Một biến cố khác là Đại hội Thánh Thể quốc tế lần thứ 52 tại Budapest, Hungari. Lẽ ra đại hội đã diễn ra từ ngày 13 đến 20/9/2020 vừa qua, nhưng bị dời lại từ ngày 5 đến 12/9/2021 này và Đức Hồng y Peter Erdoe, Tổng Giám mục Budapest, cũng như các Giám mục Hungari vẫn hy vọng Đức Thánh Cha có thể đến viếng thăm và kết thúc Đại hội này. Đại hội có chủ đề là ”Tất cả các nguồn mạch của Ta ở nơi con” (Tv 87,7). Công trình chuẩn bị Đại Hội Thánh Thể đã tiến hành ráo riết trong năm qua và nay Giáo Hội địa phương đang phát động chiến dịch gọi là ”Giáo lý 365” để giúp các tín hữu chuẩn bị tinh thần nhân dịp Đại hội Thánh Thể quốc tế tại đây.
Tông hiến cải tổ giáo triều
Về chương trình cải tổ giáo triều tiến hành từ 8 năm qua, một cột mốc quan trọng trong năm nay sẽ là việc công bố Tông hiến mới qui luật hoá tiến trình cải tổ. Hồi cuối năm vừa qua, Đức Hồng y Marcello Semeraro, Tổng trưởng Bộ Phong Thánh và nguyên là Tổng thư ký Hội đồng Hồng y cố vấn của Đức Thánh Cha trong 7 năm, đã góp phần rất nhiều trong việc soạn Tông hiến, cho biết Văn kiện này có thể sẽ được phê chuẩn trước lễ Phục Sinh tới đây, 4/4. Ngài cho biết văn bản mới của dự thảo Tông hiến đã được sửa đổi tới 70%, nhấn mạnh chiều kích truyền giáo của Giáo Hội, và đặc biệt quan tâm tới sự tản quyền về địa phương.
Năm kính Thánh Giuse
Về sinh hoạt Giáo Hội hoàn vũ trong năm nay, Đức Thánh Cha đã đề ra hướng đi đặc biệt qua việc khởi xướng Năm kính Thánh Giuse, từ ngày 8/12 năm ngoái đến ngày 8/12 năm nay, nhân dịp kỷ niệm 150 năm tuyên bố Thánh Nhân là Hôn Phu của Đức Mẹ Maria và là bổn mạng Giáo Hội Công Giáo, với Sắc Lệnh ”Quemadmodum Deus” (cũng như Thiên Chúa), của chân phước Giáo Hoàng Piô IX, ký ngày 8/12/1870.
Năm đặc biệt về gia đình ”Amoris laetitia”
Tiếp đến Đức Thánh Cha đã ấn định Năm ”Gia đình Amoris laetitia”, dài 15 tháng bắt đầu từ ngày lễ Thánh Giuse 19/3 sắp tới và kéo dài đến ngày 26/6/2022, nhân dịp cuộc gặp gỡ các gia đình Công giáo thế giới lần thứ 10 với Đức Thánh Cha tại Roma. Năm ”Gia đình Amoris Laetitia” được Đức Thánh Cha ấn định nhân dịp kỷ niệm 5 năm công bố Tông huấn “Amoris laetitia” (Niềm Vui Yêu Thương) nhắm mục đích trước tiên là ”giúp cảm nghiệm rằng Tin Mừng về gia đình là niềm vui làm đầy tràn tâm hồn và toàn thể cuộc sống. Một gia đình khám phá và cảm nghiệm niềm vui được một hồng ân và là hồng ân đối với Giáo Hội và xã hội thì có thể trở thành một đèn sáng trong tối tăm của thế giới.”
Mục đích thứ hai là loan báo giá trị quí báu của bí tích hôn phối, vốn có sức mạnh biến đổi tình yêu của con người, giúp các gia đình giữ vai chính trong việc mục vụ gia đình và giúp người trẻ ý thức về tầm quan trọng của sự huấn luyện về sự thật tình yêu và sự hiến thân.
Mục tiêu sau cùng là mời gọi mở rộng cái nhìn và hoạt động mục vụ gia đình, bao gồm tất cả các thành phần của gia đình.
Vượt lên trên các tranh luận
Với các mục tiêu đó, Đức Thánh Cha muốn vượt lên trên những tranh luận trong Giáo Hội vì sau khi công bố Tông huấn, phần lớn dư luận chỉ chú ý đến chương 8 nói về những gia đình có vấn đề, đặc biệt là chú thích số 351, qua đó Đức Thánh Cha mở cửa cho việc cho phép các cặp Công giáo ly dị tái hôn được rước lễ, sau một thời gian phân định, khác với những giáo huấn của các vị Giáo Hoàng trước đây.
Nhiều sáng kiến được dự trù
Bộ Giáo dân, Gia đình và Sự sống cho biết có rất nhiều sáng kiến có thể được thực hiện tại các giáo phận, giáo xứ trong Năm “Gia đình Amoris Laetitia”: từ sự tăng cường việc mục vụ chuẩn bị hôn nhân, cho đến việc đồng hành với các đôi vợ chồng trong những năm đầu tiên sau khi kết hôn, tổ chức các cuộc gặp gỡ của các cha mẹ về vấn đề giáo dục con cái; tiếp đến là cổ võ các cuộc gặp gỡ về vẻ đẹp và những khó khăn trong đời sống gia đình, khích lệ thành lập các mạng gia đình và mục tử có khả năng trở nên những người gần gũi trong những tình trạng khó khăn, với việc loan báo, chia sẻ và làm chứng.
Tiếp các Giám Mục về Roma “ad limina”
Ngoài những sinh hoạt nổi bật ấy, trong năm nay, hy vọng Đức Thánh Cha sớm mở lại các buổi tiếp kiến các đoàn Giám mục các nước về Roma viếng mộ hai thánh Tông Đồ và thăm Tòa Thánh, theo qui định của giáo luật, để thắt chặt tình hiệp thông giữa người kế vị Tông đồ trưởng và những vị kế nghiệp các tông đồ ở các nơi trên thế giới.
Ngày 17 tháng 12 năm nay, Đức Thánh Cha Phanxicô sẽ tròn 85 tuổi. Hy vọng ngài vẫn tiếp tục khỏe mạnh để đáp ứng các đòi hỏi do sứ vụ chủ chăn Giáo Hội hoàn vũ của ngài.
Giuse Trần Đức Anh OP
